Suchergebnisse

In questo numero della rivista Atti viene pubblicata la seconda e ultima parte del manoscritto di Lujo Matutinovi} intitolato: Memoires Historiques Politiques et Militaires sur la Dalmatie, L'Istrie et l'Albanie, eu égard aux Posseseurs actuels (Venezia, 1806). La prima parte è uscita su Atti vol. XXXIX (Rovigno, 2000, p. 269 – 328). In questa sede l'autore analizza il francese di Matutinovi} e le sue tipiche caratteristiche stilistiche e ortografiche, rilevando che, nonostante tutte le manchevolezze stilistiche e le incongruenze ortografiche, si tratta di uno scrittore il quale, oltre alla sua cultura linguistica bilingue croata ("slava", "illirica") e italiana, era già nel 1806 in grado di comunicare correttamente pure in francese, fatto che gli aprì la via alla corte parigina nel 1810. ; U ovome broju ~asopisa Atti objavljuje se drugi i zavr{ni dio rukopisa Luje Matutinovi}a Memoires Historiques Politiques et Militaires sur la Dalmatie, L'Istrie et l'Albanie, eu égard aux Posseseurs actuels (Venecija, 1806.). Prvi dio je objavljen u Atti, sv. XXXIX (Rovinj, 2000., str. 269-328), u prilogu ~lanka "Lujo Matutinovi}: vojnik i spisatelj". Ovom prilikom prire|iva~ se osvr}e na Matutinovi}ev francuski jezik i njegova tipi~na stilska i pravopisna obilje'ja, isti~u}i da je neovisno o svim stilskim manjkavostima i pravopisnim nedosljednostima rije~ o autoru koji je pored svoje bilingvalne hrvatske ("slovinske", "ilirske") i talijanske jezi~ne kulture o~ito ve} 1806. godine bio vi~an umje{no komunicirati na francuskome, {to mu je i otvorilo put za Pariz 1810. godine, odnosno, otvorilo pristup dvorskim slu'bama i to do vrlo visokih razina komunikacije. Rukopis iz 1806. godine, u usporedbi s rukopisom iz 1811. godine, otkriva koliko je Matutinovi}evo poznavanje francuskog jezika napredovalo, ali koliko je ono trajno ostalo obilje'eno autodidakti~no{}u, fenomenom tako tipi~nim za talentirane pu~ane predane pravljenu karijera u dru{tvu koje je i nakon iskustva revolucije, u imperijalnom razdoblju, ponajprije bilo strogo hijerarhizirano. U nastavku se objavljuje drugi, zavr{ni dio Matutinovi}eva rukopisa iz 1806. godine u prijepisu autora ~lanka.

Il saggio "Lujo Matutinovi}, soldato e scrittore" è nato come frutto di nuove conoscenze, basate su precedenti ricerche i cui risultati sono stati pubblicati sulla rivista Atti nel 1999. Lujo Matutinovi} (Corfù, 1765 – Spalato, 1844) e la sua opera di scrittore durante la sovranità francese, sono trattati come esempio di "sincretismo" illuministicoromantico e di pragmatismo utopistico nelle condizioni di dominazione post rivoluzionaria francese. La trascrizione della prima parte del manoscritto di Matutinovi}, intitolato: "Memoires Historiques Politiques et Militaires sur la Dalmatie, L'Istrie et l'Albanie, eu égard aux Posseseurs actuels" (Venezia, 1806), che è qui pubblicato per la prima volta, è un contributo volto a creare i presupposti per la complessa valorizzazione critica dell'intera opera di Matutinovi}. ; Lujo Matutinovi} (Krf, 1765. – Split, 1844.), o kojem su Atti pisali 1999. godine, ovom je prilikom u sredi{tu pozornosti autora Drage Roksandi}a kao vojnik i spisatelj prosvjetiteljsko-romanti~arske inspiracije. Matutinovi}eva dva op{irna rukopisa na isto~nojadranske teme, oba posve}ena Napoleonu I., nastala su 1806. i 1811. godine. Prvi u Veneciji, a drugi u Parizu. Prvi u vrijeme kada se nekada{nji mleta~ki posjedi na isto~noj obali Jadranskog mora postali francuskima i utjelovljeni Talijanskom kraljevstvu, a drugi u vrijeme nakon {to su se francuske imperijalne granice pomakle na rijeku Savu i duboko u unutra{njoaustrijske zemlje da bi bile obuhva}ene Ilirskim provincijama. U oba slu~aja je Lujo Matutinovi}, polaze}i od svoga razumijevanja temeljnih zavi~ajnih, ponajprije dalmatinskih, interesa s bogatom prosvjetiteljskom erudicijom i romanti~arskom imaginacijom tra'io "mostove" od anti~kog rimskoimperijalnog "zlatnog doba" prema hipoteti~ kom francuskoimperijalnom "zlatnom dobu" svojih zavi~ajnih predjela. Nakon {to je nedavno u Zagrebu objavljen Matutinovi}ev pari{ki rukopis iz 1811. godine, Atti objavljuju njegov venecijanski rukopis iz 1806. godine i time otvaraju mogu}nost kriti~ke dekonstrukcije i rekonstrukcije jednoga od rijetko izda{nih izvora za istra'ivanje domicilnih recepcija francuske postrevolucionarne i imperijalne paradigme, s njezinim civilizacijskim inovacijama, na isto~noj obali Jadranskog mora. ^lanak ima dva te'i{ta. Jedno je u vezi s osobno{}u Luje Matutinovi}a, koji je i sam vrlo kompleksna pojava u inter- i transkulturnom smislu u doba koje je obilovalo sli~nim ljudima, a drugo je u vezi s temeljnim zna~ajkama spomenuta dva rukopisa. U nastavku se objavljuje prva polovica Matutinovi}eva rukopisa iz 1806. godine u prijepisu autora ~lanka.

Nei dibattiti degli ultimi anni sull '"imagining the Balkans", la questione centrale è se il concetto "Balcani" è creato dall 'Europa moderna nel processo della sua autoidentificazione, oppure la sua origine è da ricercarsi in questo stesso spazio come espressione della propria ambivalenza tra le aspirazioni europee e le realtà orientali, non europee. Analizzando l'immaginazione politica dei Serbi nelle terre croate al tempo della guerra i taio-turca (191 1-12), attraverso lo spoglio dei giornali d'epoca, l'autore parte dal presupposto che il concetto di "Balcani" nell 'odierna accezione del termine sparisce sia se inteso quale formazione europea che quale espressione autoctona della coscienza della propria marginalizzazione. ; U raspravama posljednjih godina o 'imagining the Balkans' (Maria Todorova) sredisnje je pitanje da li pojam "Balkan" stvara moderna Europa u procesu svoje autoidentifikacije ili on nastaje u samome tom prostoru kao izraz njegove vlastite ambivalentnosti izmedu europskih aspiracija i orijentalnih (neeuropskih) realnosti. Istrazujuéi politicku imaginaciju Srba u hrvatskim zemljama u vrijeme talijansko-turskog rata (1911-1912) i to koristeéi prije svega suvremena novinska glasila, autor polazi od pretpostavke da "Balkan" u danasnjem znacenju nastaje i kao moderna europska tvorevina i kao autohtoni izraz svijesti o vlastitoj marginalizaciji. Srednji slojevi Srba u hrvatskim zemljama u to doba - nalazeéi se politicki ukljuceni u relativno najjacu politicku snagu u zemlji - Hrvatsko-srpsku koaliciju - istovremeno su u procesu vlastitog samoispitivanja, s punom svijeséu da se svijet u kojem zive mijenja i da se i uvjeti njihova vlastitog zivota mogu stubokom promijeniti. Listovi poput zagrebackog Srbobrana i srpskokatolickog Dubrovnika, kao i Supilov Rijecki Novi List, nesumnjivo vrlo citan narocito medu srpskom omladinom u Hrvatskoj, jasno izrazavaju kontroverze autoidentifikacijskih procesa u jugoistocnoeuropskom i balkanskom kontekstu. Zemlja u odnosu spram koje se te kontroverze narocito ocituju je Italija, napose u vrijeme talijansko-turskog rata, uvoda u balkanske ratove. Italiju se s jedne strane percipira kao izvor tih snaznih inspiracija, tj. kao modernu, nacionalnu ddavu, k tome, uspjesnu u svojoj modernizaciji, a s druge strane, kao potencijalno imperijalisticku ddavu i moguée izvoriste novih nevolja u Jugoistocnoj Europi.

L'autore nella parte introduttiva si sofferma brevemente sulla "storia degli emarginati", tra i quali egli annovera anche Lujo Matutinovié nato a Spalato nel 1765, per lunghissimi anni ufficiale di carriera, dapprima veneziano, poi francese e austriaco. Dopo aver ricostruito le principali date della biografia del Matutinovié, l'autore si sofferma anche sulle vicende politiche che coinvolsero la sua famiglia negli anni tormentosi e drammatici che seguirono alla caduta della Repubblica di Venezia, che portarono all'uccisione dello zio Juraj . Nel capitolo "L'onore professionale e la sudditanza statale" si mette in risalto l'attività prestata sia al servizio dell'amministrazione francese che di quella dello stato asburgico. Nell'ultimo capitolo l'autore si sofferma sull'opera dello "scrittore" Matutinovié, in particolare sull'Essai historique, géographique, politique, civil et militaire sur /es Provinces Illyriennes, et sur le Monténégro ( . ), portato a termine nel 1811, la cui seconda parte, intitolata "Noti ce géographique, politique, civile et militaire de I'Istrie, des lsles du Quarnero et de celles de la Dalmatie", rimasta fi nora inedita, viene pubblicata in appendice. ; Autor se u uvodnom dijelu teksta nakratko pozabavio prosloséu i osobama s ruba zbivanja, naglasivsi da su potkraj 18. i pocetkom 19. stoljeéa mnoge od njih ucestvovale u podjeli vlasti i moéi. Takav covjek bio je i Lujo Matutinovié, roden u Splitu 1765. Dugi niz godina bio je aktivni vojni casnik - najprije u mletackoj vojsci, potom u austrijskoj, zatim francuskoj pa opet u austrijskoj, ali i pisac tekstova o povjesnim, politickim i vojnim pitanjima koja su se odnosila na Ilirske provincije, lstru, Kvarnerske otoke, Dalmaciju i Crnu Goru. Nakon sto je rekonstruirao kljucne godine Matutinoviéeve biografije, autor se bavi i politickim zbivanjima u koja su bili ukljuceni i clanovi njegove obitelji tijekom mucnih i dramaticnih godina sto su uslijedile nakon pada Mletacke Republike, a osobito se osvrnuo na cinjenice u svezi s djelovanjem njegova strica Jurja Matutinoviéa, koji je 1797. postao htvom svoje odanosti francuskim J akobincima. U poglavlju pod naslovom "Profesionalna etika i polozaj podanika" naglasena je njegova uloga u sluzbi francuske uprave, kao i u sklopu austrijske administracije. Lojalnost prema ddavi za njega nikad nije bila vaznijom od profesije, koju je dozivljavao kao vlastiti izraz i s kojom se poistovjetio. S druge strane, njegov odnos prema podanistvu ukljuCivao je postivanje tradicije. U posljednjem poglavlju autor razmatra Matutinoviéev spisateljski rad; obradio je ne samo djelo "Mèmoires historiques politiques et militaires sur la Dalmatie, l'Istrie et l'Albanie . . " napisano 1806., nego se osobito osvrnuo na "Essai historique, géographique, politique, civil et militaire sur le Provinces Illyriennes, et sur le Monténégro . " dovrseno 1911, Ciji drugi dio pod naslovom "Notice géographique, politique, civile et militaire de l'Istrie, des lsles du Quarnero et de celles de la Dalmatie", koji dosad nije bio objavljivan, donosimo u dodatku. Mladi pisac Lujo Matutinovié bio je pravo dijete svojega doba, ocaran racionalizmom, prosvjetiteljstvom i enciklopedizmom. Moramo, medutim, naglasiti da je njegovo spisateljsko djelo u cijelosti prozeto pragmatizmom te da njegov enciklopedizam nije bio sam sebi svrhom.